Κύφωση
Κύφωση
Υπερκύφωση ή κύφωση (όπως έχει επικρατήσει ως όρος) ονομάζουμε το σύνδρομο της σπονδυλικής στήλης, κατά το οποίο παρατηρείται αύξηση της γωνίας Cobb του θωρακικού κυρτώματος > 45 μοίρες.
Κύφωση, ωστόσο, είναι δυνατόν, να υπάρχει στο θωρακοοσφυικό ή στο οσφυϊκό τμήμα της σπονδυλικής στήλης.
Διάκριση
H κύφωση διακρίνεται σε :
Λειτουργική παιδιών – ενηλίκων (λόγω κακής στάσης)
Τύπου scheuermann (οφείλεται σε αναπτυξιακή διαταραχή των σπονδυλικών σωμάτων και αποτελεί τη συνηθέστερη μορφή, κυρίως σε παιδιά, κατά την φάση της μέγιστης ανάπτυξης. )
Εκ γενετής κύφωση (οφείλεται στην αποτυχία σχηματισμού της σπονδυλικής στήλης, κατά την εμβρυική ζωή)
Διάγνωση
H διάγνωση, τίθεται από την αξιολόγηση κλινικών και ακτινολογικών μετρήσεων.
Κλινικά, αξιολογείται η στάση του σώματος, η ελαστικότητα της σπονδυλικής στήλης και η δοκιμασία επίκυψης (adam’s test).
Ακτινολογικά, συνεκτιμώνται η γωνία Cobb του κυρτώματος (>45°), το ενδεχόμενο σφηνοειδούς παραμόρφωσης τριών, τουλάχιστον, σπονδύλων και πιθανότητα ύπαρξης όζων schmorl στα σπονδυλικά σώματα.
Λειτουργική Κύφωση
Στην λειτουργική κύφωση, εξετάζοντας κλινικά το άτομο, διαπιστώνουμε:
- χαλαρή στάση σώματος
- εύκαμπτη σπονδυλική στήλη
- απουσία γωνιώδους υβού κατά τη δοκιμασία επίκυψης (adam΄s test)
- έσω στροφή ώμων
- πρόσθια μετατόπιση κεφαλιού
- αυξημένη οσφυϊκή λόρδωση
- βράχυνση οπισθίων μηριαίων - θωρακικών μυών
Η λειτουργική κύφωση στα παιδιά εμφανίζεται κυρίως στην προ-εφηβική και εφηβική ηλικία, όπου η έλλειψη σωματικής άσκησης σε συνδυασμό με την καθημερινή μελέτη και την κακή στάση κατα την συνεχόμενη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών και smartphones, χαρακτηρίζουν το μεγαλύτερο μέρος της καθημερινότητας τους.
Στους ενήλικες, η κύφωση οφείλεται σε μυϊκή αδυναμία και κακή στάση (λειτουργική κύφωση) ή είναι τύπου scheuermann, οπότε έχει διαμορφωθεί, κατά την παιδική – εφηβική ηλικία του ατόμου.
Βασικά χαρακτηριστικά της κύφωσης στους ενήλικες είναι ο πόνος στην σπονδυλική στήλη και ιδιαίτερα στο αυχενικό –οσφυϊκό τμήμα, η αδυναμία να διατηρούν σωστή στάση στον κορμό για αρκετή ώρα και συνακόλουθα, η εύκολη κόπωση κατά την ορθοστασία.
Αντιμετώπιση
Η θεραπεία της λειτουργικής κύφωσης με τη μέθοδο Schroth τεκμηριώνεται από αποτελέσματα ερευνών και υποστηρίζεται από διεθνείς επιστημονικούς ιατρικούς οργανισμούς όπως η SRS (Scoliosis Research Society) και η SOSORT (Society on Scoliosis and Orthopedic Rehabilitation)
Αναλυτικότερα, η θεραπευτική πρόταση της μεθόδου Schroth για την αντιμετώπιση της λειτουργικής κύφωσης, χαρακτηρίζεται από:
- αυτό - διόρθωση της στάσης
- στην ενεργητική επιμήκυνση της σπονδυλικής στήλης
- στροφική αναπνοή
- στην εκπαίδευση υποστήριξης της διορθωμένης στάσης, κατά τις καθημερινές δραστηριότητες του ατόμου.
Κάθε πρόγραμμα ειδικών ασκήσεων με την με την μέθοδο Schroth, βασίζεται στα αποτελέσματα κλινικών και ακτινολογικών μετρήσεων, εξατομικεύεται ανάλογα με την γωνία Cobb του θωρακικού κυρτώματος, προσαρμόζεται στην ηλικία, τις δυνατότητες, αλλά και το στάδιο θεραπείας.
Παράλληλα, η μέθοδος παρέχει την δυνατότητα στον πιστοποιημένο φυσικοθεραπευτή, μέσα από ειδικές μετρήσεις που πραγματοποιεί ανά τακτά χρονικά διαστήματα, να ελέγχει την πρόοδο και την αποτελεσματικότητα του προγράμματος θεραπείας.
Στόχοι Θεραπείας
Για την αντιμετώπιση της κύφωσης, με την μέθοδο Schroth κάθε πρόγραμμα θεραπείας επιδιώκει να:
- περιορίσει την εξέλιξη του κυφωτικού κυρτώματος
- μειώσει την γωνία cobb
- βελτιώσει τον νευρομυϊκό έλεγχο του κορμού
- αυξήσει την έκπτυξη του θώρακα και να ενισχύσει την αναπνευστική λειτουργία
Τελικός στόχος είναι η μυϊκή ενεργοποίηση των blocs της σπονδυλικής στήλης, αλλά και η σταθεροποίηση των διορθώσεων, ώστε να επιτευχθεί η συμμετρία των κυρτωμάτων.
Σε αυτό το σημείο, θα πρέπει να επισημανθεί , ότι για την θεραπεία της λειτουργικής κύφωσης, σύμφωνα με τους επιστημονικούς ιατρικούς οργανισμούς SRS και SOSORT, δεν θα πρέπει, να εφαρμόζεται κηδεμόνας, γιατί η χρήση του έχει, ως αποτέλεσμα, την περαιτέρω χαλάρωση των μυών του κορμού.
ΚΥΦΩΣΗ SCHEUERMANN
Κύφωση Scheuermann, ονομάζουμε το κυφωτικό κύρτωμα, το οποίο είναι αποτέλεσμα της σφηνοειδούς παραμόρφωσης των σπονδυλικών σωμάτων. Η σφηνοειδής παραμόρφωση, είναι μια δυσμορφία, η οποία οφείλεται σε αναπτυξιακή διαταραχή των σπονδύλων.
Αποτελεί τον συνηθέστερο τύπο κύφωσης, με ποσοστό 0,4%-8,3% σε ηλικίες, μεταξύ 12-15 ετών και παράλληλα εντοπίζεται στα αγόρια με μεγαλύτερη συχνότητα 2:1 σε σχέση με τα κορίτσια.
Η κύφωση scheuermann ταξινομείται σε τρεις τύπους:
- θωρακική κύφωση
- θωρακοοσφυϊκή κύφωση
- οσφυϊκή κύφωση
ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ
Κατά τον κλινικό έλεγχο του ατόμου διαπιστώνουμε:
- Χαλαρή στάση σώματος, με πρόσθια μετατόπιση της κεφαλής και έσω στροφή στους ώμους.
- Γωνιώδη υπό κατά την δοκιμασία επίκυψης (adam’s test)
- Δυσκαμψία της σπονδυλικής στήλης και ανελαστικότητα στους οπίσθιους μηριαίους
- Δυσκαμψία της σπονδυλικής στήλης και αύξηση της λόρδωσης στους οπίσθιους μηριαίους
- πόνο σε ποσοστό 20%-60%
ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ
Κατά τον ακτινολογικό έλεγχο αξιολογείται:
Η γωνία cobb > 45 μοίρες
Η σφηνοειδής παραμόρφωση τριών τουλάχιστον συνεχομένων σπονδύλων.
Οι αλλοιώσεις στις άνω και κάτω επιφάνειες σπονδυλικών σωμάτων
Η εμφάνιση όζων schmorl
Η μείωση των μεσοσπονδύλιων διαστημάτων
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Η αντιμετώπιση της κύφωσης scheuermann, σύμφωνα με τους διεθνείς επιστημονικούς οργανισμούς SRS (Scoliosis Research Society) και SOSORT (Society on Scoliosis Orthopedic and Rehabilitation) , βασίζεται σε ένα θεραπευτικό σχήμα, το οποίο περιλαμβάνει κηδεμόνα διόρθωσης και παράλληλο πρόγραμμα εξειδικευμένων φυσιοθεραπευτικών ασκήσεων.
Η SRS στις οδηγίες της ορίζει, ότι ο κηδεμόνας θα πρέπει να εφαρμόζεται πάντα σε παιδιά με στάδιο ανάπτυξης riser 0-3 και γωνία cobb 55-80 μοίρες.
Παράλληλα, η SOSORT επισημαίνει, ότι το πρόγραμμα των εξειδικευμένων ασκήσεων για την κύφωση, θα πρέπει να προηγείται της θεραπείας με κηδεμόνα, ώστε να αντιμετωπιστεί, αρχικά η δυσκαμψία της σπονδυλικής στήλης και συνακόλουθα να λειτουργήσει αποτελεσματικότερα ο διορθωτικός μηχανισμός του κηδεμόνα.
ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ SCHROTH ΣΤΗΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΚΥΦΩΣΗΣ
- Εκπαίδευση του ατόμου στην αυτό - διόρθωση ως παθολογικών κυρτωμάτων της σπονδυλικής στήλης.
- ενεργητική επιμήκυνση της σπονδυλικής στήλης
- εκπαίδευση υποστήριξης των διορθωμένων blocks στις καθημερινές δραστηριότητες.
- Εκπαίδευση στην στροφικη αναπνοή (Rotational Angular Breathing)
Τελικός στόχος είναι η μυϊκή ενεργοποίηση των blocs της σπονδυλικής στήλης, αλλά και η σταθεροποίηση των διορθώσεων, ώστε να επιτευχθεί η συμμετρία των κυρτωμάτων.
Στόχοι
- Περιορισμός της εξέλιξης του κυφωτικού κυρτώματος
- μείωση της γωνίας cobb
- αντιμετώπιση της δυσκαμψίας της σπονδυλικής στήλης
- ενίσχυση της ελαστικότητας των βραχυσμένων μυϊκών ομάδων.
- βελτίωση της κινητικότητας και του νευρομυϊκού ελέγχου της σπονδυλικής στήλης
- βελτίωση της αναπνευστικής λειτουργίας
- αντιμετώπιση του πόνου
- συμμετρία σπονδυλικής στήλης – κεφαλής - άνω και κάτω άκρων
